Wegens buitenlandbezoek vernam ik pas laat van het tragische treinongeval te Amsterdam op zaterdag 21 april. Met enige verwondering nam ik via de media kennis van het feit dat het Nederlandse spoorwegnet tot de veiligste ter wereld behoort. Mijn oudste dochter legde me uit waarom.

"Pap, wat niet rijdt, kan ook niet botsen!"

Het spreekt vanzelf dat mijn vaderhart overstroomde van trots bij het horen van deze onweerlegbare logica. Mijn dochter ambieert een carrière in de luchtvaart en is voor haar vervoer naar school en Schiphol en vice versa veroordeeld tot het openbaar vervoer. Ze mag zich zowel professioneel als qua ervaring soort van deskundige op het gebied van public transport noemen, mag ik stellen.
Dat ze wil gaan vliegen, staat mij in het geheel niet aan. Ik ben namelijk van mening dat een mens niet thuishoort in de lucht. Vogels horen thuis in de lucht, ze hebben daartoe vleugels gekregen. Mensen hebben geen vleugels, en horen dus niet thuis in de lucht. Daar kan men tegenover stellen dat mensen ook geen wielen hebben gekregen en zich dus niet dienen te verplaatsen met snelheden boven de 37,6 km/u, maar daar ben ik het niet mee eens. Als een aardegebonden voertuig namelijk pech krijgt, valt het stil en verongelukt het niet per definitie. Nogal een verschil voor de levensverwachting. Maar als mijn dochter wil vliegen, wil mijn dochter vliegen. Wie ben ik – die ook wel eens vliegt, zij het met de allergrootste tegenzin – om dat te verbieden? Gemeten naar reiskilometers is en blijft vliegen de veiligste vorm van transport en als ik mijn zwager (vliegtuigtechnicus) mag geloven, is een straalmotor dermate simpel van constructie dat-ie eigenlijk niet kapot kan. Dondert een vliegtuig uit de lucht, dan is dat een kwestie van achterstallig onderhoud, extreme weersomstandigheden of human error van een hoogopgeleide verkeersleider of piloot.

Belanden we bij treinen.
Je moet er toch niet aan denken dat er in de luchtvaart zo veel verkeerd ging als op het Nederlandse spoor. Het is puur en alleen te danken aan het feit dat een trein een aardegebonden voertuig is dat er zo weinig ongelukken mee gebeuren. Wisselstoringen, seinstoringen, softwarefout, server down, bovenleiding kapot, koperroof, sneeuw, herfstbladeren, slapende machinist... Joost mag weten wat de NS en Prorail verder tolereren om het openbaar waarvan miljoenen afhankelijk zijn vervoer volledig in de soep te laten lopen. Als ik mijn dochter mag geloven, gaat er nogal eens wat mis op haar standaard traject rond Amsterdam; de trein rijdt niet, rijdt niet het volledige traject of staat stil onderweg. Niet denken dat je dan mag uitstappen en verder lopen, nee, je wordt gewoon tegen je wil vastgehouden. Opzettelijke vrijheidsberoving is dat, strafbaar met gevangenisstraf van ten hoogste acht jaren of geldboete van de vijfde categorie.
Bij het ongeval in Amsterdam was het weer zo ver. Eerst laten ze twee treinen op elkaar klappen – als je geen veiligheidssysteem hebt wat dat verhindert, kun je spreken van schuld door nalatigheid – en vervolgens houden ze je uren vast om verklaringen op te nemen, terwijl de schuldvraag al was beantwoord voor deze was gesteld.

Gelukkig dat het allemaal niks kost. Dochterlief laat in haar gegevens van de Dienst Uitvoering Onderwijs van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zien dat ze dit studiejaar (vanaf september 2011) tot 31 maart 2012 € 686,95 heeft verbruikt van haar 'Voorlopige Lening Reisrecht' ofwel haar Studenten OV-chipkaart (dat bedrag is hoger dan het bedrag van haar studiefinanciering!). En letten we even op het woordje 'voorlopige'? Als zij haar studie niet binnen de vastgestelde periode met succes afrondt, kan ze dat volstrekt absurde bedrag – vermoedelijk gebaseerd op zitplaatsen (!) in treinen die daadwerkelijk rijden (!) – terugbetalen. Natuurlijk kan ze er ook voor kiezen om doordeweeks dagelijks € 16 te betalen aan een retourtje en € 3 voor de bus; een gezin van vijf man kan daar een dag van eten, dus dat geld hebben studenten wel.

Negentien euro, dat is zelfs met de torenhoge benzineprijs van vandaag 10,5 liter brandstof, in een kleine, zuinige motorscooter goed voor vierhonderd kilometer, vijf keer de dagelijkse reisafstand van mijn dochter.
Nu moet je zo'n zuinige motorscooter wel even aanschaffen (kan voor rond de € 2.000) en onderhouden, en dan liggen de vaste kosten – zelfs uitgaande van een zeer snelle afschrijving over vijf jaar, inclusief € 100 wegenbelasting en € 100 verzekering per jaar – op ruwweg € 600 per jaar. Zou daar met tachtig kilometer per dag en twintig werkdagen per maand nog zo'n € 80 per maand brandstof bij komen, zat je op totale scooterkosten van € 960 brandstof + € 600 afschrijving/onderhoud/wegenbelasting/verzekering = € 1.560 per jaar.

En had je nooit last gehad van storingen.
En stapte je voor de deur op.
En was je niet afhankelijk van vaste trajecten.
En was je sneller.
En kon je ook 's nachts reizen.
En had je altijd een zitplaats.
En kon je gratis iemand meenemen.
En was je niet afhankelijk van een bestuurlijke organisatie die verrot is tot op het bot.

Is die scooter duur?
Een OV-jaarabonnement kost meer dan € 3.500, staplaats, wachttijden en medereizigers inbegrepen.

Michiel Heemskerk
24-4-2012

Lees alle blogs op Stadsmotor.nl
{jcomments on}