Het gaat te ver om te zeggen dat het een bloedbad is in de 125 cc, maar sinds de introductie van het A1-rijbewijs voor 18-jarigen op 19 januari is het erg druk geworden in dit marktsegment. Wat heeft de Yamaha Xenter 125 toe te voegen?

Babyblauw... Dat is de kleur die Yamaha Nederland heeft gekozen voor onze Xenter 125 motorscooter. En er is geen ontkomen aan, want de topkoffer heeft bovenop een deksel in dezelfde kleur, zodat zelfs een straatcamera, politiehelikopter of drone van de AIVD je overal weet te vinden. Anoniem over straat gaan kun je wel vergeten...
Maar goed, de Xenter is ook leverbaar in wit en zwart, dus dat leed valt te overzien. Kwijtraken tussen de miljoenen andere witte en zwarte scooters zul je de Xenter niet, want deze 125 cc'er heeft meer kenmerken die hem onderscheiden van de massa.
De zijstandaard bijvoorbeeld. Die is er niet. Geeft niets, want de Xenter is easy op te bokken, maar er is dus geen zijstandaard.

Veel geks hebben we qua motoren en scooters meegemaakt bij Stadsmotor.nl én gedurende de tientallen jaren voorafgaand aan Stadsmotor.nl, maar een motor of scooter zonder zijstandaard..? Nee, dat niet. (Hoewel we met veel plezier terugdenken aan de jaren tachtig/negentig-Ducati's waarvan de zijstandaard direct inklapte als je even de druk er vanaf haalde, zoldat de motor in onervaren handen steevast op z'n zijkant ging als hij werd teruggeplaatst.)
Maar het is niet het ontbreken van de zijstandaard van de Xenter waaraan je hem zult herkennen tussen miljoenen andere motorscooters, want die kunnen ook zomaar op de middenbok staan. En om nou op handen en voeten tussen de massa door te kruipen op zoek naar die ene scooter zonder zijstandaard..? Gaan we niet doen.

Gelukkig is er meer. Het dashboard bijvoorbeeld. Dat is volledig digitaal, geeft zelfs geen hint naar een ouderwets analoog rond paneel. Het is goed in het zicht geplaatst en levert informatie zoals we het graag – liefst! – zien.
Erboven zijn van links naar rechts de volgende indicatielampjes geplaatst: knipper links, koelvloeistoftemperatuur, grootlicht (zou iets minder fel kunnen), engine, knipper rechts.
Het digidash zelf geeft van links naar rechts loeigroot informatie over tijd, brandstof- voorraad, snelheid, buitentemperatuur. Juist, Yamaha! Dát is wat we willen weten als forens in de stad. Kom ik op tijd? Haal ik het met mijn peut? Ga ik geflitst worden? Ga ik mogelijk wegens gladheid op mijn bek?
Voorts in het digidash: kilometerteller of trip 1/2, oil-trip of belt-trip. Boeie! Da's voor mensen die aan administratie of onderhoud doen.
Onder het digidash is nog een klein en niet afsluitbaar dashbordkastje. Een smartphone kun je er niet in kwijt, maar een parkeerpasje of iets dergelijks wel.
We bestempelen deze combi alvast even als de beste die we in 2013 tot nu toe hebben gezien. Simpel, maar hoogst effectief.

Simpel zijn ook de stuuruiteinden, maar helaas minder effectief. Links de claxon, het knipperlicht en dim-/grootlicht en een niet instelbare remhendel. Rechts de startknop, de gaskraan en de niet instelbare remhendel. Geniaal in zijn eenvoud. Maar! Waar zijn de alarmlichten en waar is de dodemansknop?
En dan die knipperlichtschakelaar. Het lichtknoppenpaneel is ten opzichte van het handvat nogal ver naar achteren geplaatst. Je kunt de knipperlichtschakelaar alleen bereiken door minstens een halve linkerhand van het stuur te halen. Niet in de laatste plaats omdat je onderweg met je duim naar boven eerst de claxon moet passeren. En het is gebruikelijk in Nederland, beste Yamaha, om een knipperlichtsignaal te geven als je van zins bent om van richting te veranderen. Probeer dat, en je komt altijd de toeter tegen. Nu weten we dat het nog beter is bij afslaan om zowel geluids- als lichtsignalen te geven, maar onnodig toeteren is in Nederland verboden en deze knop-layout gaat je dus geld kosten als je toevallig afslaat naast een overijverige diender en je toevallig geen duim hebt met de flexibiliteit van een postelastiek. En reken maar dat je bij het gedroomde gebruik van een Xenter nogal eens richting moet aangeven.

De Xenter is voorzien van een windscherm dat ook de handen uit de wind houdt. Hoogst welkom in de testperiode, waarin het nog bitter koud is. Alle Xenters zijn vanaf 1 mei standaard voorzien van windscherm en topkoffer inclusief binnentas. De topkoffer is nog veel welkommenerder dan het windscherm, want onder het zadel, waar je normaal gesproken toch minstens één jethelmpje kwijt kunt, is hoogstens ruimte voor de helm van een pygmee. En dan nog niet eens een volwassen pygmee. De kleine bergruimte is zonder twijfel het gevolg van A) de fijn grote 16-inch wielen (je moet ze toch ergens laten), en B) de in langsrichting geplaatste achterschokdemper.
Op zich best apart, zo'n constructie, en zeker goed voor de wegligging. Althans veel beter dan dubbele 'normale' (verticaal geplaatste) schokbrekers.
Het is dan ook een ijzige, maar zonnige dag als we met de Xenter een mautorrijder (automobilist met A-rijbewijs op motor) op een Honda Transalp werkelijk helemaal gek rijden op een rotonde. Rijdt deze mautorrijder het driekwart rondje alsof hij een topkoffer vol nitroglycerine bij zich heeft, op de Xenter zeilen we hem buitenlangs voorbij alsof-ie stilstaat. Een lichte scooter is normaal gesproken kansloos tegen een licht/middelzware allroad als de Transalp, maar zo zie je maar weer eens wat je kunt met 125 cc als je een beetje kunt sturen én op een fiets zit die ook een beetje wegligging heeft.

En wat als je niet kunt sturen? Dan nog zal de Xenter je helpen strak en zeker door de bocht te gaan. Het instappen (niet: 'opstappen') lukt een kleuter (of een bijna twee meter lange motorrijder in winterpak) moeiteloos, de balans van de Xenter is uitstekend, en aan het onderstel ligt het zeker niet. De Xenter is qua veiligheid met Yamaha's Unified Braking System uitgerust, en dat wil zeggen dat je op het moment van remmen met de linkerremhendel (de trommelrem achter dus) ook de voorrem erbij gebruikend de remdruk gelijkmatiger opbouwt over de voor- en achterrem. Het is geen abs en het is ook niet echt een gecombineerd systeem, maar het helpt wel.

De hamvraag dan: het vermogen.
Er staat windkracht 6. Om te beleven wat de Yamaha in huis heeft, rijden we een stuk testroute heen en terug. De ene keer wind schuin in de rug, de andere keer schuin tegen. De af te lezen snelheden op het digidash zijn 117 km/u en 83 km/u, en dat is onder die omstandigheden – windkracht, gewicht en omvang bestuurder, frontaal oppervlak door windscherm – uitstekend.
Het vindt zijn oorsprong in de afstelling van het blok. Met 9,2 kW zit de Xenter nog lang niet aan de maximale 11 kW voor het A1-rijbewijs, maar toch zijn de prestaties beter dan bij sommige motoren die de 11 kW wél halen. Dat zit hem in het feit, dat de piek in de Newtonmeters bij 7.250 toeren ligt en de piek in de paardenkrachten bij 7.500 toeren. De Xenter zit met trekkracht en vermogen dicht tegen elkaar aan. Dat verklaart ook de hoge toeren die het blokje voortdurend wil draaien. De CVT (continu variabele transmissie) jaagt het blokje onveranderlijk direct naar een toerental tussen de 7.250 en 7.500, want daar gebeurt het allemaal. Je hebt op de Xenter altijd het volle vermogen beschikbaar, en dan red je het net met 125 cc in het dagelijks verkeer.

De Yamaha Xenter is een lichte motorscooter die goed presteert, er goed uitziet, doordacht in elkaar zit (schutbord van zacht materiaal, lekker voor de knietjes bij hard remmen), en bovendien prima bescherming tegen de elementen biedt.
Zouden we rijk zijn – de Xenter wordt met een nieuwprijs van € 3.599,- in de 125 cc alleen voorbijgestreefd door diverse Vespa's – en alleen het A1-rijbewijs hebben, dan zou het deze worden.

Deze motor is geschikt voor het motorscooterrijbewijs en het A1-rijbewijs.