Toen KTM in 2013 afscheid nam van de 990 Adventure stond daar ineens de 1190 Adventure en maakte de grootste allroad van het Oostenrijkse merk qua vermogen een reuzensprong van 105 naar 150 pk. Deze serieuze upgrade bleek slechts de opmaat naar de 1290 Super Adventure, die de best verkochte – en beste? – motor ter wereld, de BMW R 1200 GS, van de troon moet stoten.

Presenteert KTM de 1190 Adventure R (€ 17.774) wel degelijk als een motor die als offroad is bedoeld en de 'gewone' 1190 Adventure (€ 17.657) als een 'vlotte' concurrent van de BMW R 1200 GS, van die gedachte nemen ze met de 1290 Super Adventure afscheid. KTM zal nooit beweren dat je met de 1290 Super Adventure niet kunt doen wat met de Adventure R (met z'n 21-inch voorwiel!) wel kan, maar de 1290 Super Adventure is maar met één doel ontworpen: de vloer aanvegen met de BMW R 1200 GS. Daartoe heeft men niet alleen de tweecilinder nog eens wat opgerekt van 1195 naar 1.301 cc en het vermogen opgeschroefd van 150 naar 160 pk, maar ook nog eens een berg elektronica en accessoires standaard (!) meegeleverd waar de BMW zelfs met alle opties erop niet aan kan tippen.

Ga er maar eens voor zitten:

- WP Semi-actieve vering
- Gecombineerd abs ('bochten-abs': hellingafhankelijk)
- Intelbare tractiecontrole
- Slipkoppeling
- Bandenspanningscontrole
- Multi-function cockpit
- Vier rijmodi: Sport, Street, Rain, Offroad (voor Ride-by-Wire, tractiecontrole, abs en vering)
- Cruise control
- 30-liter tank (500 km actieradius)
- Led bochtverlichting
- Led dagrijverlichting
- Led richtingaanwijzers
- Instelbare ergonomie (stuur, zadel en voetsteunen verstelbaar)
- Verstelbaar windscherm
- Handvatverwarming
- Zadelverwarming (gescheiden voor/achter)
- Spaakwielen
- Startonderbreker (alarm)
- Aluminium stuur
- Bagagerek en kofferdragers
- Handkappen
- Stalen valbeugels
- Zijstandaard en middenbok
- HHC (Hill Hold Control)

Heel in het kort – want langer is niet nodig – komt het hier op neer: de 1290 is een 1190 met alle opties. En om te voorkomen dat iemand zou durven beweren dat de 1290 een 1190 met alle opties is, hebben ze de bekende vloeistofgekoelde tweecilinder (LC8) een grotere boring en slag meegegeven voor de grotere cilinderinhoud en 10 pk extra. Want stel je toch eens voor dat iemand zou denken dat de 1290 trager zou zijn dan de 1190 vanwege al die opties...

Traag?

Wie de test van de KTM Adventure 1190 (R) heeft gelezen, weet dat je op dat ding al helemaal niets te kort komt. Het vermogen is – was – in de klasse van de zwaargewicht allroads onovertroffen, net als het weggedrag. De 1290 Super Adventure neemt wat vermogen betreft het stokje over, maar qua weggedrag... niet. Wat ook logisch is, want de 1290 is twaalf kilo zwaarder dan de 1190 en zwaarder is altijd slechter, want minder makkelijk te controleren. Maar de 1290 is bedoeld als de ultieme Reise Enduro, en de 1190 als sporttoer-allroad (Mag ik dat zeggen? Ja dat mag ik zeggen.) Aldus heeft men voor de 1290 de elektronica-trucendoos omgekeerd en leeggegooid en alles (!) gemonteerd. Met de redenatie: nu kun je zelfs met een enormiteit als de 1290, volgeladen en wel, met passagier, onder alle omstandigheden, in de regen en in bochten, remmen en gassen wat je wilt, en er zal dankzij de hypersnelle tractiecontrole, het ultramoderne 'bochten-abs' en de semi-actieve vering niets (...) gebeuren.

De oude garde van Stadsmotor.nl is te oud om dat te geloven (straks zeggen ze ook nog dat er een maanlanding is geweest), maar een van onze jongere makkers vertrouwt blind op de moderne techniek en geeft daadwerkelijk vol gas in een bocht, op nat wegdek en met split. En dan te bedenken dat vol gas op een 1290 ook daadwerkelijk VOL GAS betekent en vol gas in een bocht met dat vermogen maar zonder elektronische beschermengelen 100% zeker een crash oplevert. Zijn conclusie: het werkt.
Het mag zo zijn, en wie het wil proberen, moet vooral zijn gang gaan. Zolang hij of zij maar bedenkt dat dit alles uitsluitend werkt als de banden nog grip kunnen vinden. En is dit niet het geval, dan ga je evengoed rechtdoor op een punt waar je misschien liever een bocht had gemaakt.

De KTM 1290 versus de BMW R 1200 GS.

De R 1200 GS...

Ons gezelschap – we waren voor de gelegenheid even rond de Moezel – wordt een dagje versterkt door speciale verslaggever Yannick. Waarom we nu ineens (normaal nooit) waarde hechten aan zijn mening over de 1290 Super Adventure? Simpel: hij rijdt in het dagelijks leven een BMW R 1200 GS...

"Mijn ervaring met de KTM is er voor eentje van verbazing. Hoe kan zo'n grote fiets toch zo snel zijn? Waarschijnlijk door de 160 pk's die in het frame hangen. En daar komt gelijk het eerste grote verschil tussen de KTM en de BMW. De KTM stampt er woest op los, terwijl de BMW toch beduidend rustiger aanvoelt. Ja, de BMW is een boxer, dus het gaat zijdelings heen en weer, maar tussen de 2.000 en 3.000 toeren voelt de BMW zich nog steeds prima. Geef je daartussen een dot gas, dan zal dat gemoedelijk overgebracht worden naar het achterwiel. Bij de KTM heb ik het idee dat als ik dat doe, dat er iets kapot gaat. Het beest begint dan hard te schudden en vibreren, en het geluid wat er dan tussen de framebuizen doorkomt, klinkt naar mijn idee alles behalve goed. Het maakt me een beetje bang. Vandaar ook dat ik de KTM over het algemeen boven de 3.000 toeren probeer te houden. Want als je daar eenmaal boven zit, krijg je bij elke draai aan het gas weer een verrassing. Het vermogen dat daarbij vrijkomt is zo bizar groot, dat dat elke keer weer een kick geeft.
Maar nooit kom ik helemaal aan het einde van de draai. En daar gelijk het dubio. Heb je echt zo veel nodig? Het is haast onbruikbaar vergeleken met de BMW. De BMW geeft je daardoor meer het gevoel dat jij de controle hebt. Doordat hij onderin de toeren soepeler aanvoelt en je niet bij elke dotje gas eraf probeert te gooien, rijdt dat toch makkelijker. Je zit er toch even wat relaxter op. Qua stuurgedrag doen ze naar mijn idee niet veel voor elkaar onder. De BMW lijkt door de boxer motor een lager zwaartepunt te hebben, maar dit maakt de KTM weer goed met de betere vering. Met allebei kom je elke haarspeldbocht lachend door en ook snelle bochten kun je ondanks het gewicht lekker schuin pakken.
Dus is de KTM een GS-killer? Naar mijn idee op papier zeker weten. In de praktijk is dat toch lastiger, omdat het eigenlijk twee heel verschillende motoren zijn. Het is schreeuwen tegenover praten. Het brengt allebei de boodschap over, maar op een heel andere manier. De BMW is een enorm goed gebalanceerde fiets. Je hebt niets te weinig en ook niets te veel. Bij de KTM heb je ook niets te weinig, maar zeker weten af en toe te veel. Daar komt nog bij dat de KTM als eindoverbrenging een ketting heeft en de BMW een cardan. Ook daaraan merk je dat de KTM meer prestatiegericht is en de BMW meer voor het gemak is ontworpen. Moest ik kiezen, dan zou ik voor de KTM gaan, gewoon omdat het fantastisch is dat zoiets bestaat, en ook al is het vaak onbruikbaar, het geeft wel een vette kick. Aan de andere kant zou ik het ook zeker snappen als mensen voor de BMW kiezen, want niet iedereen houdt van schreeuwen of te veel van het goede."

Yannick snijdt een interessant punt aan. De BMW R 1200 GS is ondanks zijn vanafprijs van € 17.650 niet voor niets de best verkochte motor van Nederland en ter wereld. Het is een enorm goed ding, maar zit in de categorie overkill voor dagelijks gebruik al ver in het rode gebied. En KTM gaat er nog eens dik overheen.

Daarmee de ultieme vraag wat betreft Stadsmotor.nl: is de KTM 1290 Super Adventure geschikt voor woon-werk?

Tja... als je ermee rond de wereld kunt rijden en niets te kort komt, zal dat in de Nederlandse spits ook lukken. Maar er is geen levende ziel die de Super Adventure voor woon-werkverkeer zal kopen. Daar staat tegenover: net zoals je bij supersportmotoren altijd mensen hebt die 'de snelste' kopen omdat het ' de snelste' is, zul je allroadliefhebbers hebben die de Super Adventure willen hebben omdat ie 'de snelste/grootste/zwaarste/stoerste/veiligste' is.
Zeuren over de prijs van € 20.903 zal niemand; een GS met full-ops is duurder.

Het laatste mysterie: als Stadsmotor.nl zou moeten kiezen tussen 'een GS' of een Super Adventure of iets anders... dan zou het iets anders worden. We zijn behoorlijk gek op dikke allroads, maar dit hebben we niet nodig en gaan we ook nooit nodig hebben. En dat gold eigenlijk al voor de 1190.

Is het lachen? Ja, dat wel. Als je rijk bent. En groot. En sterk. En knap. Intelligent. Niet kaal! En niet bang bent. Een knappe vrouw hebt. En niet dood kunt. En zo. In een ideale wereld, zeg maar.