Veel motorrijders vinden hun eigen motor de beste. Niet omdat hun motor de beste is, maar omdat ze te weinig of zelfs niets weten van andere motoren. Wie echter wil oordelen, moet kennis hebben van bepaalde modellen die maatgevend waren in de ontwikkeling van het type. De Yamaha TMAX is zo'n motor. Versie twee neemt het stokje over van het origineel.

Wie iets zinnigs wil zeggen over de moderne Japanse viercilinder, moet ooit op de Honda CB750 (1979) hebben gereden. Wie mee wil praten over toermotoren, moet een BMW van de oude R-serie (tot 1995) hebben gevoeld. Wie Superbike-talk wil volgen, moet de Ducati 851 (1987-1992) kennen. Wie 'scooters' wil praten moet op een tweetakt Vespa (vanaf 1945) hebben gezeten. En wie wil meepraten over sportscooters, kan niet om de Yamaha TMAX (vanaf 2001) heen.

Zie het jaar van lanceren en begrijp dat we met de sportscooter een relatief nieuw soort vervoermiddel onder de loep nemen. Sportscooters verschillen ruwweg van normale scooters in bijvoorbeeld de plaatsing van het motorblok. Dit zit niet – zoals bij een normale scooter – op de achterbrug (zeg maar: aan het achterwiel) gemonteerd, maar centraal in het frame, half onder de buddyseat, half onder de voeten. Dit heeft een betere gewichtsverdeling tot gevolg, alsmede een veel lager onafgeveerd gewicht (idealiter alleen het wiel en de remmen). De balans van de scooter is aldus veel beter en de achtervering kan oneffenheden in het wegdek veel nauwkeuriger volgen, hetgeen de wegligging bijzonder (!) ten goede komt. De centrale plaatsing van het blok maakt bovendien de montage van een zwaarder blok mogelijk, aangezien het toch niet meer aan het achterwiel hoeft te hangen. Dit zet de deur open naar meer cilinders, een grotere cilinderinhoud en dus: meer vermogen! Een goede wegligging en veel vermogen, dat ruikt naar – inderdaad – sport. Een sportscooter is feitelijk een motor in scooterverpakking. Het is alleen het uiterlijk dat nog aan een scooter herinnert, en natuurlijk de automatische versnellingsbak, in het geval van de Yamaha net zoals bij vrijwel alle andere scooters een continu variabele transmissie (cvt).

In de nieuwe TMAX een geheel herziene tweecilinder met een grotere cilinderinhoud –  530 cc om 499 cc – met meer vermogen – 46 pk om 43,5 pk – en een hoger koppel – 52,3 Nm om 46,4 Nm. Daarnaast is de TMAX 4 kilo afgevallen (221 om 225 kilo) en is er een (lichte en stille) getande riem in plaats van een ketting in oliebad gekomen voor de eindaandrijving. Klinkt allemaal niet dusdanig indrukwekkend dat je aan de beademing moet, nee, maar er is ook nog een nieuwe cvt, en het is eigenlijk de cvt die ook nog eens zijn steentje bijdraagt aan de sportiviteit. Wie met de werking van zo'n 'jarretellenautomaat' bekend is, weet dat deze altijd een ideale verhouding zoekt tussen toerental en de gevraagde versnelling en/of snelheid. Trek je de kraan van de TMAX dus volledig open, dan stuift de naald van de toerenteller vrijwel direct naar de zesduizend toeren, waar de tweecilinder zijn maximale vermogen levert, waarna de cvt dit vertaalt naar maximale acceleratie. Al doende kom je met 530 cc en 46 pk veel sneller van je plek dan met een motorfiets met een blok met die inhoud en dat vermogen. Sneller ook dan de vorige TMAX? We hebben er geen oude naast gehad, maar waar die nog wel wat dipjes vertoonde in zowel het blok als de automatische versnelling, is dat bij de nieuwe voorbij. De TMAX bromt zijn tweecilinderbrom – klinkt als een beetje als de motor van een eenmotorig sportvliegtuig of een héél nijdige horzel onder het zadel – en knalt gewoon uit de startblokken, om voortvarend door te stomen tot ergens in de buurt van de 170 km/u. Dat hebben we natuurlijk niet gedaan (want dat mag niet), maar reken erop dat we wel weer even een Audi RS-nogwat hebben lopen opduwen met het knipperlichtje op links. Altijd lachen.
De lol daarbij is dat het blok door de aanwezigheid van een derde cilinder met 'balanszuiger' vrijwel geen trillingen produceert. Voel je zeker bij ééncilinders en soms ook bij tweecilinders altijd wel ergens trillingen of zelfs gebonk, daarvan is bij de TMAX geen sprake. Het bezorgt het geheel een solide en veilig gevoel, en dat is prettig.

We nodigen mannetje Fred met zijn Honda Silverwing (zie forum onder 'Even voorstellen') uit en zetten de TMAX ernaast. Wat opvalt, is hoe hoog de TMAX op z'n wielen staat – vergeleken met de Silverwing – en hoe de onderkuip schuin is opgesneden. Dit alles om bodemvrijheid te creëren voor in de bochten, waarmee Yamaha aangeeft dat de TMAX gezien mag worden als een geducht wapen op bochtige weggetjes.
Mannetje Fred is echter een voorzichtig mannetje, dus met veel zinnig commentaar over het bochtengedrag komt hij even later niet terug. Wel met de mededeling dat de uitlaat herrie maakt, vergeleken met zijn fluisterstille Silverwing dan. Ook is mannetje Fred best een groot mannetje (hij buigt als loodgieter complete stadsrioleringen met zijn blote handen), die net als wij last heeft van het feit dat het stuur te laag zit; het raakt in bochten de knieën.
Wij zeggen: het nodigt uit om in GP-stijl de benen te spreiden en de knie naar de grond te brengen. Dames zouden kunnen opteren voor decent de knieën gezamenlijk tegen de stuurrichting in te bewegen. Want ja, ook langere vrouwen zitten met de knieën tegen het stuur.
Mannetje Fred heeft gelijk, dat stuur moet natuurlijk hoger. In elk geval zouden er raisers verkrijgbaar moeten zijn om het stuur tien centimeter op te pompen.

Maar dan heb je geen zicht meer op het dashboard. In het donker gloeien rood twee ronde instrumenten, met een display ertussen in, op. Links de snelheidsmeter, Rechts de toerenteller. In het midden de digidash met info over brandstof, koelvloeistoftemperatuur, trip 1&2, totaal km, klok, gemiddeld verbruik en buitentemperatuur. Zo'n beetje wat je weten wilt, zeg maar. Aan het prettige stuur eveneens precies wat je nodig hebt. Links de remhendel voor de achterrem, de handrem (apart op het achterwiel, dus niet gecombineerd met de echte achterrrem), toeter, knipperlichten, verlichting en seinlicht. Rechts de remhendel van de zeer goede voorrem, de startknop, de knop voor de gevarenlichten en de dodemansknop.
Compleet? Compleet (al zouden we er zelf nog handvatverwarming bij laten zetten).
Dan staan er nog twee best aardige (en in twee standen inklapbare) spiegels ver naar voren op de kuip (zodat je niet te ver weg hoeft te kijken van de rijrichting) en dan weet je dat je op een scoot zit waarover is nagedacht.
De zit is verder overigens oké, zowel voor als achter. De bestuurder kan nog met zijn voeten omhoog tegen het schutbord. Kom daar eens om bij een motor. De ruit kan handmatig (met inbus) hoog en laag worden gezet. Wij hebben hem hoog staan, maar dat veroorzaakt veel turbulentie rond het hoofd. Laag is vermoedelijk beter voor alle lengtes. De luchtstroom zal het vizier van de helm aan de buitenzijde schoner houden en de wasem binnen de helm verminderen.

De demping is sportief en comfortabel. Als gezegd is er van alles uitgevroten om de wegligging te optimaliseren, en dat is gelukt. Op de hobbelweggetjes in polderland duikt de TMAX graag en vlot in elk gaatje dat zich aanbiedt. Met gepaste snelheid benaderen we ons testrondje. De eerste drempel word voorzichtig genomen, omdat het een link typetje is, maar de respons van de demping geeft moed. Er is een drempel, maar de TMAX trekt zich er niets van aan. Op de rest van het rondje rijden we wat meer in de wind. Windkracht 7, om precies te zijn. De motor gaat zijn onverstoorbare gangetje. We rijden rechtdoor, maar hangen scheef alsof we in een permanente bocht verzeild zijn geraakt. Dat heb je met die wind. In het gedeelte met de bochten wordt het wat listig. Het is tenslotte zijwind en zo af en toe laat een boerderij de windrichting wat veranderen... Een Fazer8 die ook op het traject rijdt, moedigen we met een knikje aan om mee te gaan. Nee, schudt hij, en zwalkt verder. Wij hebben echter vertrouwen genoeg in de TMAX en schroeven de kraan open. Als dit lukt, is de file geen probleem en de stad al helemaal niet. En de TMAX slaagt glansrijk. In de stad later zelfs nog beter, want daar komt zijn grote wendbaarheid van pas.
De TMAX is een scooter, maar rijd als een sportmotor. Hij heeft maar 15-inch wielen, maar in combinatie met de demping lijken ze groter. Het zijn maar 46,5 pk's, maar door de combinatie cvt en de souplesse van het blok lijken het er meer. Rijtechnisch is het de beste motorscooter van dit moment, waarbij moet worden aangetekend dat de de BMW's C 600 Sport en C 650 GT nog niet hebben gehad. We hebben er op de Motorbeurs wel even op gezeten, om te kunnen constateren dat de sturen van de BMW's dik tien centimeter hoger staan. Daar kun je met je met je knieën dus wel onderdoor.
Rest de bagagecapaciteit.
Pak je een Peugeot Satelis, dan kun je met gemak twee integraalhelmen krijt. Pak je de TMAX, kun je net één open potje zoek maken in de verlichte ruimte onder de buddy. Een topkoffer kan, maar mooier wordt-ie daar niet van. Een consoletas kan, maar dat schiet ook niet op voor serieuze boodschappen.
Voor wie is de TMAX?
Iedereen die als een raket door de stad en file wil rijden. In acceleratie versla je iedereen die niet toevallig op een Gilera GP800 (de snelste scooter, niet meer leverbaar in Nederland) rijdt, of je moet iemand tegenkomen op een Honda VFR1200F met dual clutch transmissie. De TMAX rijdt als een motor, remt ook serieus af op de motor als je het gas dichtdraait (niet echt gebruikelijk bij scooters) en hangt dus lekker aan het gas. De respons van dat gas is daarmee super direct en dat betekent ook dat je er super direct mee kunt sturen. (Ja, automobilisten, dat hangt samen.)
Voor wie is dus de TMAX? Iemand die het gemak zoekt van een scooter en het weggedrag van een motor. Onder normale omstandigheden betekent dat: iedereen die zich graag snel en makkelijk verplaatst, ieder levend wezen dus.
Met één aantekening: ieder levend wezen met genoeg geld.
De nieuwe TMAX kost € 11.499, en dat is € 2.000 meer dan de nieuwe Honda NC700D Integra met dual clutch transmissie. Hoe goed die is, gaan we nog ondervinden.

Julian de TMAX-maagd
"Ruim een maand geleden kreeg ik een berichtje: "Tweede week februari nieuwe Yamaha TMAX". Na de Yamaha-site geraadpleegd te hebben, bleken we het over een motorscooter te hebben. Oké, een scooter dus. Waarom krijg ik hier dan ruim een maand tevoren een aankondiging voor? De Aprilia Mana (scooter in motorfietsjasje), die ik wellicht veel leuker vind, werd ook niet een maand tevoren aangekondigd. En deze scooter is ook trager dan de Gilera GP800 van afgelopen jaar. Als uitleg kreeg ik te horen: "De TMAX was de eerste sportscooter ooit, tien jaar geleden. Dit is versie twee. Het is maar 530 cc en het is maar 46 pk, maar het gaat voor een scooter toch echt akelig snel. TMAX is een referentiepunt, dus je moet 'm hoe dan ook even rijden."
Misschien moet ik me schamen dat ik dit als motorrijder niet weet. Een motorrijder die het motorrijden ook echt leuk vindt om het rijden. En niet zozeer de voordelen die je van de motor kunt hebben, zoals minder lang wachten in de file (om het maar zo te noemen) en iets goedkoper (lees gratis) parkeren, in vergelijking met een vierwieler.
Enfin, een bijzonder snelle scooter waar de rest zich aan moet meten. Op de Yamaha-site lees ik bij de specificaties '2-cilinder'. Ja, dat kan leuk zijn. '530 cc': meer dan mijn woon-werkmotor (Kawa ZXR400), ik geef het toe. Maar wel weer '46 pk' en '219 kilo', dat is flink minder en veel meer. Is dat leuk? Ook nog zaken als 'Automaat met V-snaar' en niet geheel onbelangrijk 'Motorscooter'. Kan dat wel een beetje sturen? Een hoop praktisch, zuinig en veilig, stel ik mezelf voor. Motorscooters zeggen mij totaal niks, zet mij liever op een messcherp sturende 'pijnbank' dan op een rijdende broodtrommel met dito ruitje, windbescherming en een hoop bergruimte. Maar ik sta niet in de Yamaha-winkel om € 11.499 neer te tellen, ik mag er een paar uurtjes op rondsturen, om te beleven hoe het zou kunnen zijn als ook ik deze TMAX in de garage zou hebben staan. Want ja, eerlijk is eerlijk, hij ziet er goed uit. Maar een scooter met amper 50 pk, rijdt dat nou wel prettig?
Nadat ik wegreed, werden een aantal zaken die ook op de specificatiespagina te vinden waren al snel duidelijk. Het 'amper 50 pk sterke scootertje' is misschien niet zo heel rap op topsnelheid, maar wil wel graag vooruit, erg graag. De 52 newtonmeters zorgen ervoor dat je bij elk stoplicht hoopt dat ook deze weer op rood springt. Zodat je met een draai aan het gas weer als eerste bij het volgende stoplicht staat.
Accelereren, cruisen of stapvoets rijden... nergens bokt het blok. En dat voor een tweecilinder. Heerlijk. Helaas trek je zelfs met regenachtig weer geen zwarte sporen op het asfalt. Maar een snelle auto of zelfs sportmotor moet wel heel erg goed zijn best doen om je de eerste paar meters bij te blijven. Niks klungelen met de koppeling of de tractiecontrole op tien om je voorwiel aan de straat te houden, maar gewoon kijken of de weg vrij is en lurken aan de prethendel. Waanzinnig leuk! En niet alleen rechtdoor, zelfs de bochten door voelt als een goed reagerende échte motor. Wow!
Remmen doet de TMAX ook fantastisch, zelfs beter dan m'n eigen woon-werkwonder. Maar dat mag ook wel, alleen al omdat er zo'n twintig jaar verschil in techniek tussen zit. De voorrem is dubbel uitgevoerd en geeft meer dan voldoende vertraging. De achterrem vertraagt ook wel aardig, maar is zo ontzettend vaag dat je pas voelt dat je remt wanneer de boel bijna stil staat.
Andere fun is er via de roffel uit de uitlaat. Je hoort het eigenlijk alleen bij lage snelheden en dat is jammer, omdat het best een verslavend geluidje is. Ik denk dat als je er een goedgekeurde sportuitlaat onder hangt, dit samen met de acceleratie nog meer fun oplevert. Een Akrapovic zal gelukkig leverbaar worden.
Gelukkig was het tijdens mijn testrit regenachtig, winderig en koud. Het juiste weer om maximaal de kunsten van deze scooter te bewonderen. M'n handen voelden wel steenkoud en gevoelloos aan na een tijdje rijden. Een temperatuur van rond het vriespunt met beukende wind en regen is natuurlijk niet optimaal met zomerhandschoenen. Waarom zit er geen handvatverwarming op de TMAX? Of handkappen of een dekentje? Ik wil ook wel eens rondrijden met een dekentje! De kuip bood voldoende bescherming tegen de regen maar het ruitje stond naar mijn idee op een zeer onhandige hoogte (Julian behoort niet tot de 1.90+ meter-brigade van Stadsmotor.nl, red.). In elkaar gedoken was er niks te zien door de vele druppels in combinatie met licht van tegenliggers. En meer rechtop zat je constant in een luchtversnelling van alles wat niet door de motor kan maar daar omheen en overheen gaat. Als ik een TMAX zou kopen, dan moet er echt een spoiler op het ruitje. Of het ruitje moet er zelfs af. De ruit is ook niet automatisch te verstellen, iets wat ik eigenlijk wel verwacht op een motorvoertuig met ruitje. Het kan wel met de hand, maar in dit geval alleen nog maar verder omlaag.
Van de bergruimte onder de buddy heb ik weinig gebruik gemaakt. En omdat de motor geen onderdeel van de achterbrug is, maar onder het zadel zit, vind je hier geen zee aan bagageruimte. Een helm past erin en wat andere spulletjes. Ook de tank zit onder het zadel. Via een vrij toegankelijke plek onder een kapje kun je de benzinedop vinden.
Het ritje op de Yamaha TMAX 530 was eigenlijk best wel leuk. Zo leuk dat ik in gedachten mezelf al rond zag sturen op Zandvoort op deze scooter. Maar ben je gek, dat kan helemaal niet. Of toch wel? Ook dat kan blijkbaar prima. In Italië wordt er zelfs mee geraced in de zogenaamde TMAX-Cup. Door de toch redelijke grondspeling kun je er best aardig mee de hoek om. Dit blijkt in de praktijk ook wel inderdaad. Ook qua styling is het toch best een mooie scooter om naar te kijken. Mijn hart gaat er nog steeds niet sneller van kloppen, maar dat heeft eigenlijk alleen met de uitstraling, zitpositie en enkele andere beperkingen te maken. Het klopt dus eigenlijk wel, dat dit de te kloppen sportscooter is waar men het over had. Deze TMAX is leuk! En dat zegt toch wel wat voor een scooter."

n.b. Stadsmotor.nl reed een 2012 TMAX zonder antiblokkeersysteem. Deze versie zal in Nederland niet leverbaar worden. We zullen zonder twijfel nog rapporteren over het abs van de TMAX, als een demo met abs beschikbaar wordt.

nb. deze motor is geschikt voor het motorscooterrijbewijs en het A2-rijbewijs.